Vrije wil???

Hebben wij een vrije wil? Ook wat betreft richting en tempo van de zoektocht?

Sri Ramana was daar duidelijk over: die zei dat zelfs het halen van een kopje koffie, op het moment waarop deze vraag aan hem gesteld werd, al vast lag.

Dat is een gruwelijke gedachte voor de mens die graag richting geeft aan zijn leven. Maar is het erg? Een mooi boek, dat je net aan het lezen bent, ligt ook qua inhoud vast. En toch ga je er in mee.... De film die je zo ontroert, is vier jaar geleden gemaakt. De afloop ligt vast en toch beleef je de film als spannend en diep ontroerend.

Maar ja, een film is niet echt. “Het leven wel!”, zegt de criticus. “Ja”, zegt de Jnani, “Maar het is altijd Nu, Nu alleen”. “O.k”, zegt de criticus. “Ik zie een uitweg! Zaken liggen niet vast, want elk moment is nieuw. Dus ligt er niets vast!”.

Ja, inderdaad daar lijkt het op. Maar alle beweging is vervat in het Ene, in het Nu. En Nu is geen tijdsmoment. Het is het altijd en eeuwig aanwezige Zijn. Zelfs wanneer zaken niet vastliggen als in een boek of film, dan nog hebben wij als mens daar niets aan, want aangezien er geen onafhankelijke, afgescheiden persoon bestaat is er ook geen vrije wil voor een autonome persoon.

Het Zijn is het Enige wat is. De mens ‘doet’ de wereld dus niet. Bovendien kunnen wij het eigen Zijn niet kennen, behalve als onsZelf. Wij staan niet apart van het Zijn. Wij kunnen het Zijn dus ook nooit onderzoeken. Dus op welke wijze het Zijn de wereld van verschijnselen vormt en reguleert kunnen wij nooit weten.

Wij zitten dus ingeklemd tussen het raadsel van de werking van onze Bron en van de werking van de wereld waarin wij (denken te) leven.

Het is dus de vraag of het maar iets uit maakt of we zoekende zijn, wetende zijn, of er helemaal niets uitstaande mee hebben. Immers het Zelf is de levende substantie van iedereen. In non-dualiteit is alles Een en geen twee. Er is geen ‘ik’ en een ander. Wat er dan in de duale wereld gebeurt treft dus niemand, want alles overkomt de Ene. Weg is de tegenstelling tussen guru en leerling, tussen wetende en onwetende, tussen de misdadiger en de engel. Wie en wat we lijken tegen te komen, het zijn maar verschijningen in ‘ons’ Bewustzijn.

Het denken ontploft nu waarschijnlijk. Dat heeft totaal geen houvast meer. Wat is echt en wat is niet echt? Het enige wat we hebben is ons eigen leven. Wat wij nu meemaken, wat wij nu begrijpen, vooral wat wij nu niet begrijpen. Want wat kunnen wij weten van een objectieve wereld?

En alles wat gezien wordt is een object van dat zien. En objecten hebben geen onafhankelijk bestaan. Alle ervaringen lopen via ‘ons’ bewustzijn. Elke externe informatie of prikkel loopt via ons bewustzijn. Wij weten alleen dat wij zijn, wij kunnen geen plekje vinden waar wij ‘ik’ tegen kunnen zeggen en toch zijn wij er. Wij hebben geen enkel idee hoe de wereld van verschijnselen wordt geregeld. We hebben er niets over te zeggen (stop jouw gedachten maar eens voor een minuut of wat…zelfs die simpele opdracht krijg je niet voor elkaar. Stop met je haar groeien…Nou?...Stopt het?). Niets kunnen wij vasthouden, want alles in die wereld vervliegt.

Maar het is geen treurige constatering. Want wij vervliegen niet. Je bent het Zijn , het licht, het leven en de liefde zelf.