zaterdag 30 december 2006

Ik en Bewustzijn


Ik heb deze bijdrage uit augustus even naar voren gehaald vanwege een lopende discussie rond dit thema. Een andere recente discussie is n.a.v. de bijdrage "Het dagelijkse leven en het Zijn. Die kan je via de link onderaan direct oproepen.

Rob

....................................................................................

De kern van het Inzicht is dat 'ik' Bewustzijn ben.

De grote waarschuwing is dat dit inzicht nooit het eigendom van de 'ik' als 'persoon' kan zijn.

Ik lees -ook bij Advaitaleraren- dat je na het Inzicht het leven naar je hand kan zetten, immers je bent het Zijn zelf, en het Zijn is alles, dus je kan alles creëren......

Misverstand!

In Bewustzijn doemt een hoofdpersoon op, waarvan 'ik' delen van het lichaam kan zien, het lichaam kan voelen, ruiken & horen. 'Ik' wordt voortdurend begeleid door gedachten en emoties. Dat lichaam verschijnt in een wereld vol andere mensen, die van alles met 'mij' willen. Wat zij met 'mij' doen -lichamelijk of geestelijk- ervaar 'ik' via 'mijn' bewustzijn. 'Mijn' lichaam en al die anderen leven in een wereld die op dezelfde wijze op 'mij' in werkt. Ga 'ik' van uit.....

Dat ik -waar ik het in de eerste regel van de vorige alinea over heb- is dus het Bewustzijn, het Weten dat ik er ben, het Kennen, Aanwezigheid, of hoe je het ook noemen wilt. Wanneer ik zeg: "Ik zie", is het dát Ik wat ik bedoel. In feite is er sprake van Zien. Dat Zien vormt de kern van de centrale beleving van het leven. Als gedachte zet het zich om in de zin "Ik Ben".

Maar.... zeg ik: "Ik ben niets waard", of "Ik ben fantastisch" is dat ziende 'Ik' vergezeld van de resultaten van gedachten, van oordelen, van twijfels. Dan hebben we het niet meer over het zuivere Zien. De persoon, het kleine 'ik' is weer aan het woord.

Het zuivere Zien neemt bovenstaande feiten waar. Dat bemoeit zich ook niet met de inhoud van het Zien. Dat zuivere Zien, is wat wij zijn, en dat is geen persoonlijke eigenschap of persoonlijk bezit. Het kan nooit object van iets anders zijn. Daarom kan een persoon ook nimmer iets zeggen over dat Zien. Of zich de eigenschappen ervan verwerven. Of het gebruiken voor eigen gewin.

Wij kunnen in het moment van Zelfrealisatie alleen beseffen dat wij dat onkenbare Zien zijn, waarin 'ons' lichaam, 'onze' persoon en 'onze' wereld in verschijnen. Het Zijn onttrekt zich aan alle kenmerken van de wereld, zoals alle tegenstellingen, alle tijd, alle ruimte. Het Zijn is niet onderhevig aan zaken als geboorte en dood, als verleden en toekomst, als vreugde en lijden.

Het Zijn ìs gewoon wat wij in essentie zijn, altijd en eeuwig. Buiten tijd en ruimte, altijd Nu. Leven.

Daarna is het zoeken over.

Elk woord daarna, elk concept, elke zoekende of bevestigende impuls in een willekeurige richting, elke twijfel, is dan weer een object van het zien, dus dualiteit.

En die realisatie betekent het einde van onze zoektocht naar wie wij werkelijk zijn. En het betekent het einde van de zelfstandige persoon, die dacht iets te kunnen bereiken of vinden.

p.s.

Dus al die Guru's en leraren die je na de zgn. 'verlichting' (Ja, ooit komt die...) een rijk, probleemloos, glorieus en goddelijk leven beloven, waarbij al jouw wensen worden ingewilligd, kan je maar beter niet geloven. Zij projecteren hun eigen nog bestaande ego-wensen vanuit onvoldoende inzicht in waar het in Advaita om gaat.. Maar ja, ook díe hebben dus ook geen onafhankelijk persoonlijk zelfcentrum...... Alles wordt gezien en gedaan in het kader van het Spel des Levens.

Foto: © This photo is public 'Nightshot' by uwajedi, www.flickr.com

maandag 18 december 2006

Advaita en (psycho)-therapie


Dit onderwerp is denk ik te groot voor deze Blog. De stukjes hebben toch al de neiging wat te lang te worden. Maar goed. Toch maar een poging.

Is therapie zinvol, afgezet tegen wat Advaita ons leert, n.l. dat wij niet de persoon, het ego zijn, maar Datgene wat deze beziet?

Zodra je door hebt dat de werkelijke ‘jij’ degene is, die alles -wat jou over komt- voortdurend observeert, ervaart, ziet, is het de vraag of het wel zinvol is om alle geconstateerde tekortkomingen, frustraties, psychische pijn, trauma’s etc. op te lossen. Want we sleutelen dan aan een niet werkelijk bestaand zelf-centrum.

Want wie lost wat op? Wie werkt aan wie? Zoals J. Krishnamurti ooit zei: Wanneer er een wil is om aan zichzelf te werken, is er in feite sprake van het ene denkdomein (de therapeut), dat een ander domein (de getraumatiseerde) wil helen. Helen is zo nooit mogelijk, want je blijft actief in het objectief waarneembare -dus beperkte- domein van het denken. Het denken kan zichzelf nooit overstijgen, dus zichzelf ook niet genezen. Ergo, het denken is de oorzaak van alle trauma’s.

Zolang je dit niet ziet, is het zinvol om een effectieve therapie te volgen, totdat je plots inziet dat er gedurende heel dit proces een fundamentele laag van jouw wezen aanwezig is, welke bewust is van alles wat zich afspeelt. Mijn eigen -op dat gebied doorslaggevende- ervaring was, toen ik een paar jaar geleden op een moment van groot intens verdriet ineens klaar helder ‘mijzelf’ in dat grote verdriet ervoer. Ik zat er ineens met grote ogen naar te kijken. Ik was tot de bodem gegaan. Verder kon ik niet, want daar was louter ‘ikzelf’ aanwezig, en dat had niets met dat verdriet te maken.

Wat spontaan volgde was een uitbundige schaterlach die minutenlang duurde. Ik was bevrijd, en dat voelde ook letterlijk zo aan.

Het bereid zijn het verdriet te ervaren, kan dus van enorme waarde zijn. Er ontstaat daarin ruimte om te zien wat er -onontkoombaar- is. De intentie om van verdriet af te komen klinkt al weer heel anders. Dan is er een wil actief van de beperkte persoon, die iets weg wil hebben wat er is. Dan is er onmiddellijk strijd tussen dat-wat-is en degene die de werkelijkheid van Nu afwijst.

Ik denk dat vanaf het moment dat Advaita ofwel non-dualiteit begrepen is, de laatste vorm van therapie geen plaats meer kan hebben in jouw leven.


Foto:
©Harry van der Tuin, Amsterdam 2007

woensdag 6 december 2006

De valkuil


Ik kom nog maar eens terug op de vraag of er wat te doen valt om 'Het' te bereiken. Er woedt in de Advaita-boeken en op internet een stevige discussie tussen Oud-Advaita leraren en Neo-Advaita leraren over wat Verlichting is en wat je er voor moet/kan doen.

Neo-Advaitianen stellen dat je de bron al bent en dat het zoeken en oefeningen doen geheel zinloos is. Tony Parsons gaat daar heel ver in. Wanneer je het Ziet hoef je niets meer te doen.

Oud Advaitianen gaan er van uit, dat een intellectueel begrijpen van Advaita geen zelfrealisatie inhoudt. Je dient feitelijk te transformeren. Je moet het in één keer Zien, en wel in een zodanige mate dat het een Feit is. En zie je het niet, dan wordt het soms tientallen jaren ploeteren, zoals Alexander Smit ooit zei.

De opvattingen van Neo-Advaita zijn m.i. op zich juist. Mijn Blog is er een weergave van. Het Begrijpen is inderdaad een zaak van denken, van een persoon. Maar die persoon is juist in Advaita doorzien als niet-bestaand! Dus wie doet iets om Niets te worden?

De Weg is dus omgekeerd: Zonder zijn Bron kan een persoon NIETS. Het Gezochte zet de zoeker aan tot zoeken.

Alles gebeurt vanzelf, net als ademhalen of het kloppen van het hart, dus wanneer er een behoefte aan mediteren of mantra's reciteren is, gebeurt dat. En valt je een totale verschuiving toe van een individueel -door het denken ingepakt- bewustzijn naar een feitelijke toestand van Eenheidsbewustzijn, is dat wat er kennelijk te gebeuren stond.

Alleen het verhaal snappen transformeert je niet, maar wie zegt dat zulks voor die 'persoon' ook de bedoeling was? Wie faalt en wie heeft succes? Er is geen 'Wie!" Dat is toch de kern-boodschap? De persoon is een illusie, een misverstand.

Goed, het kan irritant zijn wanneer iemand zich als leraar opwerpt en dan toch allerlei onzin blijft uitkramen, maar wiens zorg is dat? Die leraar doet ook niet zichzelf. Het is allemaal het Goddelijke Spel dat gespeeld wordt.

Dus waar hebben ze het (in de discussie) over?

Oud Advaita heeft m.i. in principe ook gelijk. Het is -net als Zen- wellicht wat meer gericht op het opbouwen van voorwaarden, maar in wezen zie ik geen fundamenteel verschil. Er zijn mensen die kennelijk belangrijke eenheidservaringen hebben, maar het is maar helemaal de vraag wie dat resultaat bewerkstelligd heeft en wat de voorwaarden er toe waren. 'Sailor' Bob ontkent het belang van de zgn. Verlichtingservaringen. "Fijn voor hen" zei hij eens, "maar het is maar een ervaring". Hem gaat het er om dat je nooit de ervaring bent maar het (onkenbare) Ervaren.

En waar gaat men dan prat op met zo'n ervaring? Ook de Grote Verlichten laten soms gedrag zien, dat niet echt strookt met claims van Heiligheid.

Men vergeet vaak één ding: Zelfrealisatie staat los van de persoon!!

De persoon is een projectie van Bewustzijn, en kan zijn eigen projector niet opheffen of beïnvloeden. Het deeltje kan het Geheel niet omvatten.

Volgens mij kan je bij het on-kenbaar zijn van het Kennen ofwel Bewustzijn ofwel onze Bron daar dus verder totaal niets zinnigs over zeggen.

Je weet dat je weet omdat je wéét. En je weet dat je niet weet, omdat je maar voort blijft modderen, wat je ook naar buiten toe beweert. Dat is en blijft een zaak van het individu, dat uiteindelijk toch en vooral ondeelbaar (in-divide=onscheidbaar/ondeelbaar) van zijn Bron is.

Het enige zinvolle advies bestaat m.i. uit het doen van zelfonderzoek (waar bevindt zich mijn 'ik'?) en uit het zoveel mogelijk verblijven in het gevoel "Ik Ben".

maandag 4 december 2006

Ongescheiden Zien


Nu is geen moment tussen zo-even en zo-met-een, tussen gisteren en morgen. Nu is het enige moment van bestaan. Er zijn geen partjes tijd die elkaar opvolgen vanuit een gekend verleden in de richting van een ongekende toekomst.

Het is altijd Heden.

In dat Heden zien we voortdurende verandering, opbouw en afbraak, groei en vernietiging, nieuw leven en dood.

Er is geen oefening mogelijk om het Nu te zijn. Wij zijn –in essentie- het Nu. Er is geen oefening om afscheiding op te heffen. Wij hoeven alleen te zien dat het zien op zich al ongescheiden bewustzijn is. Je weet dat je bestaat. Dat hoef je jezelf of mij niet in woorden te vertellen. De enige zekerheid is dat je bestaat. Dat is een Feit.

De verwarring ontstaat om dat je je geïdentificeerd hebt met een lichaam, met voorbijkomende gedachten, met de inhoud van het geheugen.

Het identificeren met gedachten en met het lichaam en met de gebeurtenissen die in een wereld worden ervaren, maken je een gevangene van onwerkelijkheid. Je beschouwt jezelf als jouw overtuigingen, jouw pijn, jouw misverstanden, jouw kleine en grote leed, wanneer je niet deze identificatie doorziet.

Wij maken geen deel uit van dit proces. Wij ZIEN dat proces. Wij zijn het gewaar, maar wij zijn er niet in verstrikt als afgescheiden individu. Die ogenschijnlijke afscheiding wordt ook gezien. Die zijn wij niet.

Dit inzicht zal indalen door dat steeds weer te realiseren, door het steeds weer te zien en te herkennen. Niet als verstandelijke kennis maar als feit an-sich. Door het te zien is het gezien, is het ontkracht, is het ontdaan van zijn vervalsende werking.

En dankzij het Zijn kan je (je gewaarzijn van) horen, denken, voelen, lopen, liggen, plezier of pijn etc. Het bestaan, het Zijn, het Zien is voorwaarde van al het andere.

En dat Zien ben je. Bestaan. Weten van jouw Zijn.