Spiritualiteit is 'Niet-doen' door Niemand (een update)

v

Wanneer er doorzien is, dat ‘ik’ het Zijn is en dus nooit de geobserveerde persoon kan zijn, is dat in principe het einde van de Weg.

En er was al die tijd geen Weg. Want het Zijn is er altijd, onkenbaar, maar onontkenbaar.

Wat kan er dan nog meer gedaan worden? En door wie?

Ik behoef -nee! Ik kan- mij niet continu gewaar (te) zijn van 'ons' zien om dat vervolgens te vinden, te zijn of te blijven. Zijn als oefening! Onzin dus, want daarmee schep ik opnieuw in ‘mijn’ denken dualiteit. Dan is er weer een doener die Ziet, of die er goed op let of de doener wel voortdurend ongestoord blijft zien.... De doener kan niet zien. Het Zien ziet. Het Zien kan zichzelf niet zien. Er is alleen zien.

Wij hebben het steeds dus weer over een niet bestaand probleem. Je kan ook niet leren in het Nu te verblijven. Er zijn boeken over vol geschreven. Onzin dus. Je bènt immers Nu. Je bènt aanwezig. Je kan er niet eens uit geraken. Waarom moet je dan via cursussen en seminars geleerd worden er in te komen. Ook onzin dus.

Dat Zijn, onze continue ervaring van bestaan, is er altijd moeiteloos. Dat is er heel het leven als ons levend bewustzijn, als het Een in/als ons allen. Daar behoeven jij en ik niets voor te doen. Dat was er al voor de geboorte van jou en mij. Het maakt mogelijk dat ik hier typ en dat jij dit leest (neem ik aan). Het Zijn is geen prestatie van mij als gevolg van goede werken (want dat ‘mij’ is de geziene doener) maar het is wat IK altijd al moeiteloos ben. Zijn zelf.

En daar omheen (of daarin…Zijn heeft -zijnde onkenbaar- geen plaatsbepaling) bouwt zich al het gedoe van de doener in een wereld, in het Ervaren, in het Beleven op.

Ik keer nu even terug naar het misverstand van het bestrijden van het ego, ofwel de doener.
De doener is een beeld in het Zien. Hoe meer energie er in gaat, te hardnekkiger blijft die doener in stand. Dus elk willen veranderen of verzwakken leidt tot in stand houden en versterken van de doener. Het doorzien van het nooit iets zelf kunnen doen van de doener, leidt tot het maar laten begaan van de onzin. Je geeft er geen aandacht meer aan. De energie wordt er niet meer in geïnvesteerd en dan wordt het een lege huls.

Maar zelfs in deze laatste redenering zit al iets volkomen fout. Die 'je', die zgn. geen aandacht geeft, is zelf een object van zien. Die doet dus niets zelfstandigs. Het is een beweging in het Zijn. Wat jij werkelijk bent ziet de doener in actie, als een acteur in een film. De doener heeft geen leven van zichzelf.

Dus dat doorzien is feitelijk het ontwaken, zelf-realisatie: het IK signaleert het 'doen' en niemand die dat doet. Het Zijn zegt niets, maar schopt het het geloof in een 'je' als doener ondersteboven. Het hé-moment, de aha-erlebnis. “Verd..d, dat ben ik dus niet!” Zoals Krishnamurti zei: “Je bent bewust op het moment dat je merkt onbewust te zijn.” Maar ook toen je dus niet bewust was, was je er. Voelen, ruiken, horen, zien.

Verder is er dus geen ‘je’ die iets kan doen. Door dit te zien is het al opgelost, je kan nooit anders zijn dan het Zijn zelf, dat er al die tijd al was en dat niets persoonlijks heeft, dat geen beperkingen heeft, dat geen kennis nodig heeft, dat geen verlichting nodig heeft. Wie zou er verlicht kunnen raken? Het Zijn zelf?

Door de doener te veroordelen en hem op te voeden en hem te koesteren, ben je direct weer in de doener, je hebt een bravere doener, maar het blijft dualiteit.

In wezen is dus heel de kwestie van spiritualiteit een kwestie van niet-inspanning door een 'ik' als doener. Het wordt allemaal gedaan.

De doener wordt gezien vanuit het Zien, en is daarmee gezien. Er blijkt geen centrum te zijn. Ook het Zijn heeft geen centrum, want dat is onkenbaar. Zelfs termen als almachtig, alomvattend, alomtegenwoordig etc. zijn al beperkingen, want menselijke concepten.

Wij zijn het, ik ben het, jij bent het en altijd in Tegenwoordigheid ofwel Nu, maar er valt feitelijk verder niets over te zeggen. Wij zijn het levende mysterie.

De mythe van de overdracht

Het is dan ook feitelijk onzin dat er leraren en leerlingen zijn. Dat maakt allemaal deel uit van het Spel dat gespeeld wordt. De betekenis van het Spel is, is dat het er is. Iedereen IS HET ZIJN AL. In Eenheid is geen ruimte voor verschillen en geschillen. Er is in Eenheid geen binnen of buiten, geen hier of daar, geen jij of ik. Een en geen-twee.

Elke suggestie dat er iets te weten valt, dat er iets te halen valt bij een guru, is dus het gevangen houden van jezelf in drogredeneringen.

Heel de kwestie van de overdracht, waar Zen altijd mee heeft geworsteld, is dus een niet bestaand probleem. Het Zelf dat een doener projecteert in een wereld vol andere doeners is het allemaal zelf. Er is geen jij en ik, geen leerling en leraar. Er is geen ander.

Alle verschijningen zijn allemaal zeer tijdelijke bewegingen in Onveranderlijk en Alomvattend Bewustzijn. En Bewustzijn is wat je bent en altijd zal blijven. Er is geen enkele beweging naar binnen en naar buiten toe nodig (en mogelijk) om dat Zelf te verwerkelijken. Je bent al Dat en je bent nooit anders geweest.Er is alleen Leven op dit moment en dat drukt zich uit zoals het zich nu uitdrukt. De hand die het beweegt is onbekend. En dat is dus wat je bent.

foto © Groba, www.flickr.com

Buiten de woorden

Wij lezen en luisteren intensief naar guru’s en spirituele leraren,
In de hoop die ene zin of dat ene woord, dat alles oplost, te horen.
Maar daarmee leggen wij ons lot in handen van een extern object,
Welke vaak niet eens levend aanwezig is.

Zie guru’s en leraren -zegt bvb Robert Adams- als voorbeeld voor het gegeven dat het dus Kan.
Bevrijd te zijn, tot Zelfrealisatie te komen.

Maar ook guru's blijven externe bronnen, objecten in jouw bewustzijn.
Het is hun verhaal.
Maar hun Zelf is jouw Zelf.
Zij zeggen het notabene zelf.
De enige direct levende kern zit in je zelf.
Jijzelf bent het Enige Subject.
Al het andere, al het zichtbare, al het ervaarbare zijn slechts objecten.

Woorden zijn slechts wegwijzers.
Maar woorden zijn gekend, oud,
Hun betekenis is vaak veranderlijk, afhankelijk de vertaler, afhankelijk de cultuur van de taal,
Afhankelijk van jouw opgeslagen kennis.

Maar wat méér is:
Woorden zijn nooit het feit.
Zij zijn maximaal een beschrijving achteraf.
Zij kunnen een herkenning geven maar ook enorme misverstanden veroorzaken.
Er kunnen eeuwenlang oorlogen om gevoerd worden.

We moeten dus naar het Feit Zelf,
Het Aanwezige, Bewustzijn, het Onkenbare, het Niet-iets.
Dat is de Stilte in ons.
Zonder woorden.

En zie wat er gebeurt wanneer er geen woorden zijn…
Het is al tijd Dit Moment,
Het is altijd Dat-wat-is, precies zoals het is.
Alle grandioze vergezichten, uitleggingen, getuigenissen zijn weg, opgelost in het niets

Het is jouw enige ervaren.
Er is geen spiegeling meer met de getuigenissen van de meesters.
Hun woorden leiden je weer in tijd en ruimte,
Zij doen jou denken dat je nog iets te bereiken hebt,
Waardoor alles beter wordt dan het nu is.

Laat het denken vallen,
Besteed er geen aandacht meer aan,
Hecht je er niet aan,
Volg het niet.

Er is dan geen doel meer,
Geen vergelijking,
Geen verleden,
Geen Tijd.

Alleen Heden, Nu
Dat wat je bent.
On-ontkenbaar Aanwezig.
Ik Ben
Dit

Dus woorden zijn dus het persoonlijke, het beperkte.
Stilte is het alomvattende, het onbeperkte.

Ontwaken

Wanneer je de gedachten hebt gezien, die vanuit zichzelf langskomen,
Wanneer je het lichaam gezien hebt, welke je niet kan zijn, omdat je het ziet,
Wanneer je je realiseert dat alles in de wereld, alles in het universum, als object gezien wordt,
Wanneer je hebt ingezien dat alleen het Onveranderlijke –jij dus als het waarnemen- die continue verandering kan zien,
Wanneer je hebt gezien dat jij altijd Nu bent, en dat alles wat gezien wordt in beweging is, van groei naar uiteenvallen,
Wanneer je hebt ingezien dat jij zelf als het Zien nooit het object van welk soort waarnemen dan ook kan zijn,

Wanneer je dat alles beseft, kan je vervolgens beseffen dat jij als Aanwezigheid onkenbaar, onkwetsbaar, dus ongebonden en dus vrij bent.

Dan kan je je ook realiseren dat er niemand is die bevrijd kan worden, dat er niemand is die kan ontwaken.

Je bent altijd wakker. Dus dan heb ik het niet over de ‘je’ die je aan de persoon en het lichaam hebt gekoppeld, maar de ‘je’ dat je als Feit, als het onontkenbare Aanwezig-zijn, bent. Je bent dat-wat-ziet, dat-wat-hoort, dat-wat is. Hier en Nu. Je bent nooit wat je waarneemt.

Dus nogmaals: Wie zou er dus moeten ontwaken? Wie kan er verlicht raken?
Wacht je nog steeds op een grootse ervaring als bewijs van het feit dat je er altijd al bent?
Wacht je nog steeds op een goedkeuring van een Meester die je vertelt dat je het allemaal doorzien hebt?

Er is geen ‘wie’ die alles doorzien kan hebben. Er is alleen Zien.

De persoon, die zgn. worstelt om zich te bevrijden, is slechts een beeld dat in jou, in Bewustzijn, zijn tijdelijke rol speelt. Maar jij bent niet die persoon, je bent niet dat lichaam.

Je bent al bevrijd, want de ware jij, jouw aanwezigheid is al vrij van alle beperkingen waar het geziene ogenschijnlijk mee te kampen heeft.

Wie moet er dus wàt doen om zich te bevrijden?

Wie moet er dus wàt doen om te ontwaken?

Wie meldt het succes van wie aan wie?

Wanneer de illusie van de doener doorzien is, zal de realisatie zich verdiepen. De invloed van denken, voelen en lichaam zal afnemen. De doorziene identificaties zullen wegvallen. Maar dat zal allemaal slechts plaatsvinden op het niveau van het geziene.

Er valt dan niets meer voor een persoon te doen, anders dan –in stilte- te verblijven. Alles doet verder ZichZelf.


Mandala © Harry van der Tuin, Amsterdam 2007

Robert Adams

Ik ga nog even door met het bespreken van enkele groten op het gebied van zelfrealisatie. Een korte reeks notities die toevallig is ontstaan. Maar wat is toeval?

In de 'Links' rechts (!) in kantlijn staat al een paar dagen de verwijzing naar de website over Robert Adams (1928-1997). Weer een prachtige bron om de tanden op stuk te bijten. Nee, om het ego, de 'mind', alle maar dan ook alle illusies over wie je bent, op stuk te laten lopen. Stop jouw hoofd maar in de muil van deze leeuw, wanneer je er aan toe bent.

Hij is een hier in Nederland & België (nb: 40% van de lezers van deze Blog komt uit België) nauwelijks bekende Amerikaanse jnani, die eind jaren 40 bij Sri Ramana verbleef en daar in 1949 tot zelfrealisatie kwam. Hoewel hij zegt dat iedereen 'Dat' is, en dat er dus niets te zoeken valt, gaat hij naar mijn gevoel verder dan 'Sailor' Bob Adamson in het toelichten op wat je als zoeker toch nog kan doen, zonder daarbij te vervallen in de fout de 'doener' ofwel het 'ego' weer de leiding te geven. Maar Adams was de eerste om elke vergelijking tussen leraren onmiddellijk af te wijzen. Elke leraar is leeg van binnen. Alleen het Absolute telt, en dat kan zich slechts in stilte laten herkennen.

Adams was uiteraard beïnvloed door Ramana, maar ook door Nisargadatta. De vraag stellen "Wie ben ik" bij alles wat je doet -zonder een antwoord in woorden te verwachten- staat centraal in zijn adviezen m.b.t. wat de zoeker kan doen. Uiteindelijk zal blijken dat het gezochte 'ik' echt het enige is, wat onvindbaar blijkt. Het enige Subject (maar ook dat blijkt even later in nondualiteit geen enkele inhoud te hebben). Het Onkenbare. Niets. Inmiddels is het Universum, de totale wereld en de mens zelf doorzien als slechts een verschijnsel (dus niet wat het schijnt....) in dat onkenbaar bewustzijn. Maar bewustzijn is ook maar een woord. Wij hebben het hier over niets. En neem dat maar letterlijk. En hoe kan uit dat Niets Iets (met substantie) voortkomen?

Alleen de Realiteit -Bewustzijn- de Stilte is echt, en de wereld, onze wereld is een droom (denk maar aan de implicatie van het altijd Nu zijn.... De enige werkelijkheid is dit moment. De wereld en jouw gedachten vliegen voorbij. Wat Nu is, is er Nu al niet meer...een droom die vervliegt.).

Adams: "Nothing is as it appears to be. The world is not real. You are not your body, you are not a human being, you are God, the Absolute, omniscient, immortal, all-loving perfection." Om even later te zeggen: "Nothing exists, not the world, not your mind or body, not the Absolute nor God. These are all just words."

Het ego, de persoonlijkheid kan nog zo dominant zijn, dat het ten diepste begrijpen van het feit dat onze wezenlijke natuur Leeg is, niet-iets is, dus niet als feit, als ding bestaat, nog niet voldoende is om dit Inzicht tot volledige doorleefde werkelijkheid te maken.

En dat geldt voor de meeste -ook- serieuze zoekers. Ik heb het op mijn Blog al eerder beschreven; het jnani-schap - welke inhoudt dat de persoon in een wereld niet meer als mijzelf worden ervaren, en waarbij het volledig 'Een zijn met Alles' geen vraag meer maar een feit is - is een zeldzaam gegeven.

Voor zijn toehoorders had Robert Adams vier principes uiteengezet, op grond waarvan je voor jezelf kan toetsen of je al een beetje in de buurt van Zelfrealisatie bent. Menig zelfbenoemde verlichte zal bij het lezen van deze principes zacht maar zeker in wanhoop door zijn stoel zakken. Je bent er nog steeds niet.....

De Four Principles of Self-Realization zijn te vinden op deze internet-pagina: http://www.itisnotreal.com/subpage40.html.

Hoe je er vervolgens mee werkt (je weet immers dat je er nog niet bent) is de essentie van zelfonderzoek. Adams legt dit heel duidelijk uit, zie http://www.itisnotreal.com/subpage43.html

De crux is hierbij dat je geen enkele conclusie van jezelf, noch die van Adams noch die van Adamson, van wie dan ook, in gedachten of hardop in woorden uitspreekt. Zodra je iets denkt of zegt, ben je weer de doener. Je bent het beperkte dat gebruik maakt van begrippen, die ook weer beperking zijn. Zodra er een dringende vraag is (wat eigenlijk al weer een handeling te veel is) laat je vervolgens de stilte zijn die er is. Geen antwoord, geen conclusie. Jouw denken kan nooit de vraag beantwoorden. Geen enkele. De leraar moet dan ook nooit op zijn woorden worden geloofd. Elk woord is een fatale beperking t.o.v. de enige Realiteit: de Stilte. Een woord maakt het persoonlijk, de stilte maakt het Alomtegenwoordig, Alomvattend. Dus verblijf bij welke vraag dan ook in stilte. Verlaat jouw leven op de Stilte. Dan zal jouw leven vanuit de Realiteit vorm worden gegeven en niet vanuit de beperking van het veroorzaakte, van het persoonlijke.

Adams: "As long as you can describe it, it is not that. It is a mystery. It is beyond description. The finite can never comprehend the infinite. As long as you can describe it, you can talk about it--it is not that. This is something you should always remember."

Wil je eens en vooral ontsnappen aan de pijn van de wereld? Lees: http://www.itisnotreal.com/subpage15.html

De website waar je dan inmiddels beland bent, bevat een schat aan verdere informatie over het werk van Adams en legt via de samensteller E. Muzika ook linken tussen Advaita en Zen. Ook wordt door hem aangegeven waar Zen en Advaita fundamenteel van elkaar verschillen. Heel veel materiaal is te downloaden en/of te beluisteren.

Een echte aanrader voor degene die het aandurft! Het enige bezwaar dat ik zelf heb dat in de meeste toespraken toch weer een doener wordt aangesproken, die dit of dàt moet doen. Dat plaatst je weer in een doelgerichte actie, terwijl het Zijn er al die tijd al is. Daarom heb ik een ps bij dit artikel geplaatst.

Rob

ps. En voor je wanhopig wordt dat je 'Het' nooit zal bereiken en je hebt de neiging naar een andere leraar te zoeken...

Op de achtergrond rijst dan de gestalte van 'Sailor' Bob op. Hij schudt wijs (maar heel erg nuchter) zijn hoofd en bromt dan kortademig: "Je zoekt naar een bevestiging in ervaringen. Het zijn maar ervaringen. Jij bent het ervaren, niet de ervaarder, niet de persoon, dus waar streeft 'wie' naar??? Wat denk jij als de onvindbare 'jij' te bereiken? Je bent er al, je ben Dat al, dat Niets, dus hoe kan je minder dan Niets zijn?". Niets kan niet anders dan stil zijn. Dus...... zet de radio af, zet de tv af en verblijf in stilte, zonder doel. Staak het zoeken. "Just be"