donderdag 11 januari 2007

Ik ben


Op verzoek van een brievenschrijfster....

Omdat het onvermijdelijk is dat wij taal, concepten, woorden moeten gebruiken (want taal is ons gegeven) als hulpmiddel om ons bestaan te begrijpen, is het onvermijdelijk dat er misverstanden ontstaan, wanneer er door diverse Advaita-leraren voor verwijzers (pointers) dezelfde woorden worden gebruikt voor verschillende verschijnselen of ideeën.

Zo heeft Annette Nibley het in haar laatste bijdrage over het 'I am' als de uiteindelijke Essentie. Bij Nisargadatta echter staat het 'I am' voor het Een zijn van de persoon en de wereld. Het is het bewustzijn van het zich weten in een wereld, in een universum vol beweging. Daar aan gaat vooraf het Absolute. Er is n.l. iets dat zich gewaar is van het 'I am'. Het is de sprong van het dagelijkse waarnemen van 'dingen' en beweging naar het pure kennen an-sich. Dat Absolute is niet-iets. Het is totaal onbeschrijfelijk. Het is het Zijn zelf. Je kan het niet kennen, alleen Zijn. Het is er voor-af-gaande aan alle beelden. Het is het Ene Leven zelf, dat alles bevat omdat het zelf Niets is. Het is Leeg, het is Kennend Bewustzijn.

Als gevolg van die verschillende begripsinhouden kunnen discussies soms vreemd verlopen. Anderzijds smeet Nisargadatta met begrippen teneinde te voorkomen dat zijn toehoorders zich aan de woorden gingen hechten. De waarheid ligt immers buiten de rijkwijdte van woorden en dus buiten het denken.


Ik zal proberen hier een hiërarchie te beschrijven, waarbij de woorden als indicatief kunnen worden beschouwd. Het gaat er om de 'lagen' te herkennen.

* Wij kennen de wereld en onszelf omdat wij leven in een lichaam in een wereld, die zich kenmerkt door tegenstellingen. Wij beschouwen deze wereld en onze plaats daarin als werkelijk. Ik leef hier en de rest is buitenwereld.

Dat is het het Ik ben X....(Jantje, Pietje of Marietje-beginsel). Wij kennen alles omdat het 'beweegt'. Ik als persoon zie het, ervaar het.

* Op een gegeven moment komt er twijfel bij ons binnengeslopen. Is dit alles? Is dit waar? Waar gaat dit naar toe? Gaat het door na mijn individuele dood? Via spontane 'invallen', bewustzijnservaringen, het lezen van boeken of het zien van documentaires of films kan de zoektocht ontstaan naar het werkelijke karakter van onszelf en de wereld.

* Via dit zelfonderzoek kunnen wij leren zien dat de wereld, ons lichaam en 'onze' gedachten deel uitmaken van één duaal niveau.

Dat is het 'Ik ben'. Ik maak onscheidbaar deel uit van de wereld. Ik heb mijzelf niet geboren, ik klop mijn hart niet, mijn gedachten kan ik niet controleren en het voedsel kan ik zonder de omringende natuur niet produceren. Zonder zuurstof heb ik een paar minuten te leven. Ik en de wereld zijn Eén.

Maar wie is het "ik' dat dit allemaal ziet? Ik ben de persoon niet, want die zie ik. Ik ben 'mijn' gedachten niet, want die zie ik.

* Dan kan ineens het besef ontstaan dat 'wij' kijken naar een oneindige hoeveelheid ietsen, die wijzelf nooit kunnen zijn. Alles wat wij zien is aan verandering onderhevig. Wat een seconde geleden nog was, is niet meer. Alleen het Zien blijft over. Moeiteloos zien. Want dat zien, dat ervaren IS ER AL. Daar hoeven wij niets voor te doen.

*Uiteindelijk blijft dus alleen het Zien, het Ervaren over. Het Zien dat altijd Nu is. Het Zien dat tegelijk optreedt met dat-wat gezien-wordt.

* Achter dat zien zit niets meer. Zou er 'wat' zijn, dan zou dat op de een of andere manier ervaren worden. Het Zien kan zichzelf dus nooit zien. Het is het Absoluut Laatste wat overblijft in onze zoektocht. En dat is wat wij zijn, wat wij Nu al zijn. Alleen Nu, maar dat Nu is altijd en eeuwig. Onkwetsbaar.

Maar dan heeft het inmiddels al niets meer met de identiteit van de persoon te maken.

Uiteindelijk ben je dus niet dat lichaam, die persoon. Het besef 'Ik ben' is verbonden met het lichaam en de wereld. Wanneer het lichaam sterft verdwijnt ook de wereld.

Je bent dat wat daar allemaal aan ten grondslag ligt.

Het Absolute. Er een naam aan te geven is al een stap te ver, omdat je dan onmiddellijk er een soort 'ding-achtige' structuur aan geeft. En die is er niet.

En er zijn ook geen eigenschappen. Wie of wat is er om die waar te nemen???? Het is het waarnemen zelf! Wat alleen Nu aanwezig is.

Dus te vertellen dat dit Absolute Liefde, Geluk en Eeuwige Zegen is, welke jou voortdurend begeleidt op jouw pad, is puur menselijk (wens)denken.

Hiermee zijn wij alle illusies voorbij.

Wij zijn/zien enkel Hier, Nu, zoals het exact Nu is, zonder een enkel oordeel, zonder een ondersteunen van een verlangen (=gedachten) naar Iets dat straks Anders & Beter is.

4 opmerkingen:

  1. Zoals Alexander Smit al zei: "...door te zien dat het Zien in het Zijn is en dat je dat niet kunt zien maar het alleen maar kunt Zijn..."


    groet, Ikkyu

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja, dat klopt.

    De aantekening erbij is dat het Zien zoals het hier door mij gebruikt wordt, meer is dan alleen het kijken door de ogen. Het is in wezen de totaliteit van het waarnemen door alle zintuigen. Dat waarnemen doe 'je' niet intentioneel als persoon, maar het vindt altijd al plaats. Je leest b.v. een boek, en even later realiseer je je, dat het wel erg koud is in de kamer of je hoort 'achteraf' dat er gebeld is. Zien wordt zo de 'Meester die alles hoort, ziet, voelt, ruikt en proeft', in termen van zenmeester Bassui. Het waarnemen is dan geen functie van het Zijn, maar is er aan gelijk te stellen. Er is weten van Zijn doordat je alles waar neemt.

    Krishnamurti adviseerde dan ook -als het enige wat je doen kan- om keuzeloos waar te nemen, terwijl Nisargadatta adviseerde om steeds te verblijven in het gevoel van Zijn. Ofwel te verblijven in Dat wat je al bent.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ja, en dan is de cirkel 'rond' maar dat was hij al natuurlijk. Precies omdat alles zo-is, zijn de bergen bergen en de rivieren rivieren en stopt de zoekbeweging en doe je wat je altijd al deed ('jij' doet niks natuurlijk): gewoon Zijn, Leven.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ja, alleen de onrust van de zich geïsoleerd voelende doener verdwijnt in het besef dat alles gedaan wordt en niets verloren gaat....

    En daar was het de doener (die in zijn doen uiteraard ook gedaan werd) toch om te doen????

    Rob

    BeantwoordenVerwijderen