Wat kan je op zo'n moment zeggen? Waar is de liefde die ons is toegezegd?
Dan kan je ingaan op de verschrikkingen, die blijven worden gezien. Of je slaat de radicale weg in van de Oude en Nieuwe Meesters.
Die zeggen dat wij ons eigen raadsel leven, want in niets zijn wij gescheiden van onze Bron, want wat er ook gebeurt, wat er ook in jou omgaat, altijd is er dat weten van wat er gebeurt. En het gebeurt aan en in ons. Of er anderen buiten onszelf zijn weten wij niet eens zeker.
Er is geen 'ander' zegt Advaita. "Kijk, zie, zeggen de meesters van Advaita, dan zie je dat jouw persoon en jouw lichaam in dezelfde gekende ruimte verkeren als al die anderen, tesamen de wereld vormend waarin je leeft.
En dat 'zien', dat 'kijken' is het zuivere kennen van alles wat is. Hoe prachtig of verschrikkelijk dat ook op ons over komt.
Advaita geeft op zo'n moment geen moreel oordeel, want ook een oordeel is een vorm-aspect. Advaita is het eindpunt, het gaat over de ware aard van ons bestaan, van het kennen door het Vormloze van dat tijdelijke bestaan. Het bestaan van de wereld is er dankzij het bestaan van de tegenstellingen. Daardoor kunnen wij een wereld kennen. Beweegt er niets weten wij niets.
Leven is weten van er-zijn. Ik besta!
Er is niemand die dàt van je af kan nemen.
Hoewel wij ons leven serieus moeten leven (wij kunnen niet anders want wij doen het als persoon niet zelf) is dat Kennen onze enige vastigheid en niet wàt gekend wordt.
Als kind zag je wat je zag en nu nog steeds is dat er. Je wordt wakker en je weet dat je wakker bent. Dat is Kennen. Onontkenbaar. Je bent er. Je bestaat als Aanwezigheid.
Daarna komen de gedachten. Hoe laat is het? Moet ik al opstaan? Wat ging ik doen vandaag? Vervolgens zie je het nieuws en gedachten stormen op je af. Maar die gedachten verschijnen in een stille ruimte. En jij bent die ruimte. Dat weten.
Zelfs in het zien van bergen bloederig puin, van radeloze ouders, of van een schitterende sterrenhemel is dat Ene altijd het zien zelf. Meer hoef je niet te doen. Alleen maar zien. Alleen het besef dat in elk zien het er hier, als jouw zien, is. En blijft. Het zien gaat niet mee met de bewegingen van de plus of de min. Het ziet slechts. Dat is wat je bent. Om dat in te zien hoef je niet voor naar India te gaan en aan de voeten van een in oranje gestoken leraar te gaan zitten..
Het bestaan van de plussen en minnen in de wereld zijn een Wet. Die tegenstellingen maken een ervaarbare wereld mogelijk. Ons dag-bewustzijn kan slechts bestaan door die tegenstellingen. Stroom gaat altijd van de plus naar de min, moraal ontstaat door het verschil tussen goed en kwaad. Kennis is er dankzij succes en falen. Onze gedachten leiden altijd tot verdeling. Het kan niet anders. Anders waren er geen beelden, was er geen denken. Je doet iets wel of niet. Daarna is er weer een keuze. Wèl of niet en zo gaat het door tot in het oneindige.
Mozart's hartverscheurende Requiem en de moordpartij in Dendermonde behoren in hun tegenstelling tot het totaal. De gebeurtenissen hebben wij feitelijk van horen zeggen en bestaan direct er na alleen maar in onze herinnering. De film spoelt gewoon verder. Of het materieel echt is of slechts een droombeeld, maakt in feite niet uit. Het gaat er kennelijk om dat er van alles aan ons zien voorbijtrekt.
Er is daarbij geen waarom van de schepping. Er is alleen daarom.
Elk waarom is al een brug te ver. Jij en ik zullen het nooit weten. Het is er, en het is al weer verdwenen voor je er erg in hebt.
Maar wij kunnen dat allemaal (inclusief onze persoon en ons lichaam en onze plaats in het leven) zien, omdat ons Wezen er geen deel van uit maakt.
De persoon behoort ook tot het geziene. Het wil in stand blijven. Het eigent voor zijn bestaan het immer aanwezige 'Er Zijn' aan zich-zelf toe en zegt dan dat dit alles hijzelf of zijzelf is.
Zonder bewustzijn was er helemaal niets. Geen ego, geen praatjes, geen plaatjes, geen herinneringen. Niets.
En nogmaals, dit bewustzijn, dit weten van zijn IS HET AL. Zover hoeven wij dus helemaal niet te zoeken. Het Nu (de kennende ruimte) is het en je kan er niet in en je kan er niet uit, omdat dit het is wat is.
Meer dan dit inzien kan de persoon niet doen. Elke beweging naar een méér is een beweging van het denken, van dualiteit.
Het leven gaat na dit in-zien tòch wel door met zijn hartverscheurende gebeurtenissen of beelden. Maar ergens is de ban gebroken. Je kan er niet meer helemaal in geloven. De persoon moet er wel in geloven wil hij de baas blijven, maar hij is helemaal niet de baas. Nooit. Gedachten komen onwillekeurig, gevoelens duiken spontaan op, soms is er kennis en soms ben je het vergeten. Je hebt jezelf niet geboren, en je groeit jouw eigen lichaam niet. Al dat 'mijzelf' is gegeven, zoals ook al die beelden en gebeurtenissen worden gegeven.
Dus dat goede pad of het foute pad is ook niet wat jezelf doet. Het voltrekt zich aan het zicht van wat je wezenlijk bent.
Door elke evaluatie van jouw eigen motieven of handelingen zit je onmiddelijk weer in dat kleine, beperkte en tijdelijke. Want dat 'eigen' is iets buiten (of in) jou. Alleen geeft jouw echte jij er bewustzijn aan, ruimte om in te verschijnen.
Jij bent het theater zelf, maar niet het stuk, en niet de hoofdrolspeler. De hoofdrolspeler wil zich schikken, wil ontsnappen, stelt alle vragen, maar niet één wordt beantwoord door de Stilte.
Het dier kan zijn ban niet doorbreken maar de mens wel. Deze kan inzien dat hij niet de hoofdrolspeler kan zijn, omdat er altijd iets aan vooraf moet gaan. Leven, ruimte, openheid, bewustzijn.
En de mens kan zich verenigen met wat hij is door helemaal absoluut niets te doen.
Dat is het geniale van de Ramana's en Nisargadatta's. Zij begrepen dat door elk doen, door elk oordeel, hoe subtiel ook., hoe goed bedoeld ook, de sluier van onwetendheid in stand gehouden wordt. Dus valt er toch iets door de vorm 'Mens' te doen teneinde zijn ware aard te realiseren: het is het zolang te verblijven bij dat gevoel van 'er-te-zijn' totdat het zien er van als vanzelf herkend wordt als jouw ware aard.
Dit is het hele verhaal. Wij zijn onsterfelijk!
Meer valt er eigenlijk niet over te vertellen. En wat je er na dit ingezien te hebben bij voelt, maakt ook niet uit.
Dat is ook weer een vorm-aspect.